Bâbitthèl

Aḍḍo bâbitthèl polè!.

Jantung sè romasana ghâgghârâ tambâ bhârâ sè sek-sek mossa’è ḍâḍâ. Taḍâ’ rassa kasta, oca’ èyaḍâ’ rowa ghun takerjhâddhâ abâ’ nèka. Pagghun èsokkorè jhâ pon paparèngnga Ghustè. Maskèya bârâmma èngghi pagghun buwâna cinta. Tekka’ lopot ḍâri terro sakèng ghânèka jhâlân sè pastè tanto.

Tangghâl ghânèka, bâjâ sorè sar-asar mabâ. Kadhiyâ sè pon ètangghâli ḍokterra, sakonè’ aèrsèt kaḍuarèyanna, polana sang ḍokter ajhâlânan ka lowar kottha. Jhâ’ anowa paḍâ katerbi’ânna bi’ bapa’na.  È bâkto ghânèka tantona è sala sèttong roma sakè’ kaulâ mènangka bapa’na sareng sadhâjâ kalowarga ḍeg-geḍegghân ta’ rè-marè jhujjhu ng*ng*’ jhujjhu kemmè ta’ karowanna rassana tekka’ nèka pon lambânna sè sarèyang sèttongnga. Ghânèka ngombâr èbâkto aḍè’ pon maso’ ḍâ’ kamar operasi pon èsalènè kalambhi bhiru tellor masin aghellâ’ sellâ abâk kacep mènta jhâ’ pegghâ dhuwâna kaulâ, sambi aranggem merghem tanang kaulâ ta’ ḍhik locot tapè sè pastè lebbi tennang ḍâri rèmbi’na sè sarèyang. Jhâ’ nyamana ghi’ manossa biyasa ngalotor ora’ bi’ rassa nalèka nyaksènè sè sapanèka.

Ma’ kaḍhâpa’an kamar operasi ghânèka areng-bhâreng sareng rèng-orèng sè aoperasiyâ katarak. Aḍḍo sajân jhit-ngejjhit abâ’ nèka, marèna sè kalowar pon èperban soca salajâna, bhâddhinna ghi’ bânnè adè’ ca’na atè kaulâ.

Buḍu’ sè towa’an jhât ghi’ bur-lèburrâ ghi’ neg-sennenga amaèn atès-lettès ta’ nèng-ngenneng bân ta’ nyaman neng-ngenneng sakalè è lân-jhâlânna aḍâ’na kamar ghânèka. Èngghi ma’lum ghi’ ḍutaon satengnga ta’ tao napa jhâ’ bunḍana nèka arèmbi’âghina alè’na. Kalowarga sè laèn tagher ngaposè ngabi’âghi cara ḍâ’ sè sarèyang nèka ma’lè pènḍhâ neng-ngenneng tekka’ sakejjhâ’. Tapè sè nyamana ghi’ kana’ kènè’ parana, ta’ ollè mala paḍâna èsoro èjhujhu.

Sajân ta’ karowan pèkkèr kaulâ polana tèngkana sè sarèyang ghânèka kareppa terro tennangnga sajân ta’ karowan polana sè sarèyang èngerra bânnè maèn ètambâ bâḍâ alè’ sapopona sè saomoran aḍḍo tambâ ènger. Kemma kaḍhâng mènta embhân sambi ngarènyè’ aghâbâyân bânnè pèra’ saratos persèn ta’ tennangnga è atè tapè pon saèbu persèn palèng ta’ tennangnga atè nèka.

Ollè ra-kèra saèjjhâman korang, ma’ ḍâri ḍâlem kamar operasi ghânèka èkaèḍing ra’-sora’ tangèssa bâji’. Ampon takerjhâddhâ kaulâ takerjhâddhâ pèrak, “Sènga’ arèya tangèssa tang ana’!”.

Tangèssa tekka’ ra’-sora’ kèng kaèḍinganna cettha, ngacenthèr èḍâlem abâ’ “mandher lalakè’, mandher lalakè’ tapè ma’ ngacenthèr iyyâ?!”.

Bhenḍer ongghu ollè sakejjhâ’ kaulâ ècellok è labâng aḍâ’ pas ollè sakejjhâ’ aḍè’ kalowar ampon saḍar sambi mèsem “Mas bâbitthèl polè” sambi mèsem. Lemmes rassana kaulâ sareng aḍè’ èngghi tantona ngarep lalakè’ ma’lè panḍhâbâ komantan ca’na, tapè sè lahèr bâbitthèl polè. “Enjâ’ apa bâbitthèl jârèya otabâ ajiyâ??” tantona ngombâr tanya sapanèka è abâ’ panjhenengan, bâbitthèl nèka rèngkessan ḍâri bâbinè’ ketthèl polana ghi’ bhâji’ bâbinè’na kan ghi’ kènè’, oca’ ghânèka kappra è ḍaèra dhân kaulâ nyebbhut bâbinè’ sè ghi’ bhâji’. Kèrata bhâsa ca’na sastra Madhurâna.

Kèng lemmes nèka ollèna lahèr bâbitthèl polè nèka ghun sakeddhebbhân mata, marèna tantona kawajibhân bapa’ ngadzânè tor ngikomadhi ana’ nèka kawâjibhânna. Kaulâ tantona sè ngabidhi ollè nangalè bhâji’ bâbitthèl ka’ḍinto salaèn bunḍana. Èngghi sè romasa lesso pas èlang nangalè parobâ raddhin lep-elleppan obu’ ghâmbhâ’ ta’ bi’ dhusa sacapcapa “Ḍuh sè raddhin!”. Nyapcap aèng mata ta’ èghârâssa, èyadzânè è kopèng kangan, èkomadhi è kopèng kacèr coma cap-kècapan bâbitthèl nèka! Nyosowa kèrana!.

Aobâ rassa bhunga ta’ panangghungan marè ghânèka, tekka’ ta’ lalakè’ paḍâna sè èkakarep èkasanḍhing è solat lèmang bâktona. Tapè mon pon nangalè sapanèka rassa ghânèka mosna mangaraè masè, sènga’ mon èsabâ’ è kamar èghumerrâ èsèyomana parobâ sè soccè rèya.

Èbo’ ana’ paḍâ sèhat sadhâjâ èngghi langsung èpapolong nèng kamar, langsung mènta nyoso ongghu tang bâbitthèl nèka ḍâ’ bunḍana, nganyar ngacenthèr sè mènta nyosowa. Ampon ta’ kabilâng bhungana saghunong emmas rassana kaulâ sareng kalowarga, kaḍâtengngan polè angguta kalowarga anyar sè tantona ngèssè kakosongan nambâi karammèyan aghântè kalowarga-kalowarga sè ampon apalèman ḍâ’ Pangèran.

Palèman èngghi palèman. Kaulâ kodhu palèman ka compo’ polana kodhu ngobhur tamonè ka ḍâlem tana. Aḍhât kodhu toro’è ta’ saè mon ta’ ètorodhi saabiddhâ ghi’ ta’ nyèmpang ḍâri sè èjhâlânè. Èpaghenna’ parabhuddhâ polo’ bi’ langka’na, bâbighin ana-bârna, jhârum bi’ pakon, sarta bujâ kasar kaangghuy pangèrèng tarètan empa’ pancer lèma’, bân polè kaulâ tè-ngatè bi’ ngastètè ongghu bâkto macco tamonè panèka ètèrè’è aèng terros sampè’ bhennèng bhersè sè nyama tanang kacèr jhâ’ sampè’ ro’-noro’ nyèddhing tamonè ca’na rèng kona ma’lè ta’ toman ngacèr è buḍi arè.

Sè nyama kaulâ nèka ghi’ orèng parcajâ aḍhât sokkor maso’ ka kaulâ. Mon bâbinè’ èngghi bâkto ngobhur tamonè èngghi kodhu adhândhân bâbinè’ eppa’na dhina ta’ oros tatangghâ ḍâgghi’ aghellâ’ân nèngalè kaulâ sè pon akoḍung abeḍḍhâ’ tor alipen cè’ raddhinna tagher ènga’ orèng empa’ pètto’, sakèng ḍâri ngareppa paghi tang bâbitthèl nèka san pon rajâ ta’ jhebbhâ pènter aromat abâ’na lèbur adhândhân paḍâna kapprana orèng binè’. Tamonè pon marè èpamaso’ sareng bân-lambânna, kennenganna èbhenḍhemma èkacèrra bhabbhâtor polana kaka’na pon è kanganna bhâbbhâtor. Rajhâng molaè alokaè tana ta’ḍâlem parana ènga’ polè ka ḍhâbuna rèng kona ma’ lè tombuna ghighi ta’ abit oca’na. Pello ngerray ngangsor nyamana bheḍḍhâ’ naltal samarèna menḍem tamonè ghânèka, pas èkorongè èberri’ lampu ma’lè terrang pangarep terrang oḍi’na tang bâbitthèl saterrossa.

Tello arè abiddhâ, ḍâpa’ bâktona molè nyambi èbo’ bân bhâji’ ka compo’na. Kabâḍâ’ân bhunga ongghu dhina tekka’ malem kaḍhâng jhâghâ lagghu pon mangkadhâ. Sè alako kerrong malolo ka sè bâbitthèl radhhin sè bhuru ngombâr è dhunnya. Mangaraè sènga ḍâgghi’ èghumerra jhâ’ nyamana bhâji’ ro’omma ro’om sowarghâ nyaman ongghu, mon cèlo’, cèlo’na jherruk kobessa, bhidhâ jhâu bi’ cèlo’na sè dibâsa cèlo’na cèlo’ cokka.

Molaè lahèrra sè nomer ḍuwâ’ nèka masè so’è nyaman sadhâjâna saè rajhekkè saè kabâḍâ’ân kalowarga, bhidhâ sareng sè ghi’ sarèyang sè tantona kabâḍâ’ân èyuji ongghu ècobhâ ongghu tegghu kokona tang kalowarga. Namong bânnè ngabellunnaghi sè sarèyang ètèmbhâng sè bungso ghi. Sè solot obu’na ongghu dhâddhi labângnga rajhekkè ca’na orèng-orèng, èngghi bhenḍer ongghu ḍhâbuna orèng towa “Dhina tekka’ lalakè’a bâbinè’a sè penting salamet jârèya labângnga rajhekkè”. Nèka ongghu kaulâ rassa’aghi, angèng sènga’ sadhâjâ ni’mat pastè bâḍâ ujiyânna jhâ’ kalèr jhâ’ kalèr.

Sokkorè, asokkor, nyokkorè.

 

 

FendiFebri Purnama, penggiat dan Guru Bahasa Madura.